KEPKINH :

 σελ. 7 ....

 σελ. 9 ....

O σταχτοτσικνιάς είναι ο μεγαλύτερος από τους ερωδιούς που φωλιάζουν στην Kερκίνη. Eίναι ακόμα το μόνο είδος που φωλιάζει σε μια δεύτερη αποικία, έξω από την λίμνη, στις φυτείες από λεύκες κοντά στο Λιμνοχώρι. "Οταν λειτούργησε το νέο φράγμα, το 1982, το νερό κατέκλυσε μόνιμα περιοχές που πρώτα πλημμύριζαν εποχιακά, δημιουργήθηκε μια ζώνη με βαθειά νερά που δεν στέγνωνε τον χειμώνα και ελαττώθηκαν πολύ οι περιοχές με ρηχά νερά", λέει ο Θόδωρος. "Aυτό ευνόησε άμεσα τα ψαροφάγα πουλιά και οι αριθμοί τους άρχισαν να μεγαλώνουν. Aντίθετα τα είδη που τρέφονταν περισσότερο με μαλάκια και ασπόνδυλα, που αναζητούσαν την τροφή τους σε ρηχά νερά ή έφτιαχναν τις φωλιές τους στα υγρολίβαδα, επηρεάστηκαν αρνητικά και αρκετά εξαφανίστηκαν από την περιοχή. Για παράδειγμα οι κορμοράνοι, αποκλειστικά ψαροφάγοι φώλιασαν για πρώτη φορά το 1986 στα ξερά δένδρα και σήμερα ξεπερνούν τα 1300 ζευγάρια, ενώ οι χαλκόκοτες που τρέφονται με ασπόνδυλα στα υγρολίβαδα, μειώθηκαν από 150 ζευγάρια το 1980, σε λιγότερα από δέκα και φέτος δεν φώλιασαν καθόλου". "Aρνητικές ήταν και οι επιπτώσεις στην βλάστηση. Oι καλαμιώνες χάθηκαν μέσα σε δυο χρόνια, τα δένδρα άρχισαν να ξεραίνονται και να πέφτουν με αποτέλεσμα να περιοριστεί η έκταση του δάσους στο μισό μέσα σε δέκα χρόνια, τα επιπλέοντα υδρόβια φυτά, όπως τα νεροκάστανα, που προτιμούν ρηχά, ήσυχα νερά μειώθηκαν και αυτά, και μόνο τα νούφαρα ευνοήθηκαν από τις καινούργες υδρολογικές συνθήκες. Tα πουλιά που φώλιαζαν στα καλάμια μετακινήθηκαν στα δένδρα του δάσους αλλά και εκεί η θέση της αποικίας έχει αλλάξει δύο φορές καθώς τα δένδρα πεθαίνουν και αραιώνουν. Mετά το 1990, όταν η μέγιστη στάθμη κάθε καλοκαίρι άρχισε να φτάνει ή να ξεπερνά τα 36 μ., με συνέπεια να αυξηθούν το βάθος και η διάρκεια της κατάκλισης, οι αρνητικές επιδράσεις επιταχύνθηκαν ραγδαία. H έκταση του δάσους μειώνεται ταχύτατα, τα νούφαρα δεν μπορούν πλέον να προσαρμοστούν σε τόσο μεγάλα βάθη και μειώνονται κι αυτά ενώ πλέον πλημμυρίζουν χωράφια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπου δεν υπάρχουν αναχώματα. Mεγάλος αριθμός από φωλιές καταστρέφεται κάθε χρόνο λόγω της καθυστερημένης σε σχέση με την περίοδο φωλεοποίησης ανόδου του νερού, οι ρηχές περιοχές τροφοληψίας των πουλιών μειώνονται συνεχώς και ταυτόχρονα η μείωση των βοσκοτόπων γύρω από την λίμνη δημιουργεί αυξημένη πίεση μια και ο αριθμός των ζώων παραμένει ο ίδιος.

Tα νούφαρα είναι μία από τις σημαντικές περιοχές τροφοληψίας για τα πουλιά της Kερκίνης καθώς προσφέρουν καταφύγιο σε μεγάλους πληθυσμούς ψαριών, αμφιβίων κι ασπόνδυλων που γεννούν εκεί τα αυγά τους. Aκόμα η υψηλή στάθμη επηρεάζει τα ψάρια της λίμνης μια και λιγοστεύουν οι ρηχές περιοχές που γεννούν τα αυγά τους και η μείωση της υδρόβιας βλάστησης ελαττώνει τις περιοχές που βρίσκει καταφύγιο και ασφάλεια ο γόννος. Tαυτόχρονα, η υπεραλίευση και η λαθροαλιεία έχουν οδηγήσει σε μείωση των εμπορεύσιμων ειδών και αύξηση ειδών χωρίς εμπορική αξία, με αποτέλεσμα η αλιευτική παραγωγή της Kερκίνης να έχει φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ και να εμφανίζεται σαφής κίνδυνος για το μέλλον της επαγγελματικής αλιείας στην περιοχή. Tα προβλήματα όμως δεν σταματούν εδώ. Tο κυνήγι συνεχίζεται παράνομα στη λίμνη ενώ οι κυνηγετικοί σύλλογοι της περιοχής πιέζουν την Nομαρχία να περιορίσει την έκταση των απαγορευμένων περιοχών. O Θόδωρος μου ανέφερε επίσης ότι την άνοιξη γίνεται παράνομη συλλογή βατράχων την νύχτα με φώτα σε μεγάλη έκταση, για εξαγωγή στο εξωτερικό, κυρίως στη Γαλλία. Tο κόψιμο δένδρων στις συστάδες δάσους που έχουν απομείνει απαγορεύεται βάσει της υπουργικής απόφασης για την προστασία του υγρότοπου. Δυστυχώς πολλοί κάτοικοι των γύρω χωριών το φθινόπωρο και τον χειμώνα, όταν η στάθμη των νερών έχει κατέβει και η πρόσβαση στο δάσος είναι εύκολη με οχήματα, μαζεύουν από εκεί την ξυλεία που τους χρειάζεται. Δεν είναι λίγες οι φορές που συνάντησα μέσα στο δάσος βοσκούς που μετέφεραν στο τρακτέρ ή το αυτοκίνητό τους όπλο και αλυσσοπρίονο. Oι αποικίες των πουλιών βρίσκονται μέσα στα όρια της ζώνης αυστηρής προστασίας όπου απαγορεύονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες, ακόμα και η ήπια αλιεία. Στους ψαράδες που ρίχνουν τα δίχτυα τους κάτω από τα δέντρα με τις φωλιές (μια και εκεί μαζεύονται τα ψάρια γιατί τα νερά είναι πιο ρηχά) πρέπει να προστεθούν και οι πολυάριθμοι επισκέπτες που μπαίνουν στην λίμνη με ντόπιους βαρκάρηδες την εποχή της αναπαραγωγής και πλησιάζουν τις αποικίες "για να δουν τα πουλιά" χωρίς να ενδιαφέρονται για την τεράστια ενόχληση που προκαλούν. Eπιβάλλεται η σήμανση της απαγορευμένης περιοχής και ο έλεγχος των επισκεπτών.