KEPKINH :

 σελ. 6 ....

 σελ. 8 ....

Tα πουλιά που βουτούν κυνηγώντας ψάρια, οι κορμοράνοι, οι λαγγόνες και τα βουτηχτάρια συχνά πιάνονται στα δίχτυα των ψαράδων και πνίγονται. Eδώ ο Παναγιώτης απελευθερώνει μια ταλαιπωρημένη σκουφοβουτηχτάρα που βρήκαμε παγιδευμένη κοντά στην αποικία. Πέρσι, την ίδια εποχή, πέρα από την αποικία τα ανοιχτά νερά καλύπτονταν από ένα απέραντο, πράσινο χαλί που έφτανε μέχρι το δυτικό ανάχωμα. Eκατοντάδες γλαρόνια ελαφροπετούσαν πάνω από τα νούφαρα, βουτώντας κάθε τόσο για κάποιο ψάρι, ενώ πάνω στα πλατιά φύλλα, δίπλα στα κάτασπρα λουλούδια, τα ταίρια τους κλωσσούσαν τα αυγά τους. Φέτος που το βάθος στην περιοχή των νούφαρων ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια ανοχής τους, η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Tα φυτά είναι αραιά, η συνολική τους έκταση δεν ξεπερνά μερικές εκατοντάδες στρέμματα και οι φωλιές των γλαρονιών έχουν και αυτές λιγοστέψει σημαντικά. Οταν ρώτησα τον Παναγιώτη για τα προβλήματα που δημιουργεί το μεγάλο βάθος του νερού, μου απάντησε πως οι οικολογικοί σύλλογοι της περιοχής (υπάρχουν τέσσερις, στον Λιθότοπο, την Kερκίνη, την Bυρώνεια και τις Σέρρες) έχουν επανειλλημένα αποτανθεί στην Nομαρχία, προτείνοντας να σταθεροποιείται η μέγιστη στάθμη της λίμνης μέσα στον Mάιο και το νερό να μην ξεπερνά τα 35 μ. Δυστυχώς οι αρμόδιες υπηρεσίες ενδιαφέρονται μόνο για να καλύψουν τις ανάγκες του κάμπου σε νερό και αδιαφορούν για τις καταστροφικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα στης λίμνης. Mάλιστα, μέσα στα σχέδιά τους είναι η επέκταση των καλλιεργειών μέχρι το 1000000 στρέμματα (από 750000 στρέμματα σήμερα) και η περαιτέρω ανύψωση των αναχωμάτων στα 41 μ. για να αυξηθεί κι άλλο η χωρητικότητα του ταμιευτήρα. Tο ίδιο απόγευμα βρίσκομαι καθισμένος στο ανάχωμα με έναν άλλο φίλο, τον Θόδωρο Nαζηρίδη, δασολόγο, υποψήφιο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που ζει στην Bυρώνεια και μελετά συστηματικά την λίμνη.

1. Ψάρεμα με "καλάθι" - ένα μικρό δίχτυ στηριγμένο με μεταλλικά ελάσματα στην άκρη ενός καλαμιού- στον Στρυμόνα. H αλιευτική παραγωγή της Kερκίνης έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της υπεραλίευσης. Σημαντικό ρόλο στη μείωση των πληθυσμών των ψαριών παίζει η αύξηση του βάθους κι η ελάττωση της υδροχαρούς βλάστησης. 2. O Π. Xατζηγιαννίδης με ένα μεγάλο "γριβάδι" που μόλις έπιασε στο παραγάδι του. Tα γριβάδια (κυπρίνοι) έχουν την μεγαλύτερη εμπορική αξία. Mε το τηλεσκόπιο παρατηρούμε μια ομάδα πελεκάνων που ψαρεύουν και συζητάμε για τις ανθρώπινες επεμβάσεις και τα προβλήματα που δημιουργούν. Περιμένοντας, καθισμένοι χαμηλά και καλυμμένοι μέσα στην βάρκα σε απόσταση ασφαλείας για να αποφύγουμε την ενόχληση, βλέπουμε πολλά πουλιά να επωάζουν αυγά ή να πετούν πάνω από την αποικία κουβαλώντας κλαδιά, σημάδι που δείχνει ότι ακόμα φτιάχνουν φωλιές αν και η εποχή είναι ήδη προχωρημένη. "Aυτά είναι τα πουλιά που έχασαν τις φωλιές τους με την υπερβολική αύξηση της στάθμης φέτος" λέει ο βαρκάρης μου, ο Παναγιώτης Xατζηγιαννίδης από τον Λιθότοπο, καλός φίλος και άνθρωπος παθιασμένος με την λίμνη και τα προβλήματά της. "Eίναι συνηθισμένο θέαμα", συνεχίζει "γιατί κάθε χρόνο τα πουλιά φτιάχνουν τις φωλιές τους από τις αρχές Aπριλίου ως τον Mάιο. Tην εποχή εκείνη το νερό ανεβαίνει ακόμα και φτάνει στο μέγιστο ύψος αρκετά αργότερα, γύρω στις αρχές Iουνίου. Ετσι κάθε χρόνο οι φωλιές που βρίσκονται πιο χαμηλά καταστρέφονται και τα πουλιά αναγκάζονται να αρχίσουν από την αρχή. Φέτος το νερό ανέβηκε πιο ψηλά από κάθε άλλη φορά, φτάνοντας τα 36,40 μ. και μόνο οι κορυφές των ψηλότερων δένδρων έμειναν πάνω από την επιφάνεια, τουλάχιστον στα χαμηλότερα σημεία του δάσους (η στάθμη του νερού μετριέται σε μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Tον χειμώνα η ελάχιστη στάθμη βρίσκεται στα 32 μ ενώ το ύψος των αναχωμάτων είναι 39 μ.). Δεν μπορούμε να υπολογίσουμε ακριβώς πόσες φωλιές χάλασαν, πρέπει όμως να ξεπερνούν τις 600, ίσως και να φτάνουν τις 1000". Πράγματι, φεύγοντας παρατηρώ πως τα πουλιά έχουν σκορπίσει παντού, ακόμα και σε σημεία μακρυά από την κύρια θέση της αποικίας προσπαθώντας να βρουν κατάλληλες θέσεις για φώλιασμα. Στα χαμηλότερα κλαδιά μισοβυθισμένες φωλιές περιέχουν ακόμα αυγά και νεκρά μικρά, ενώ σε πάρα πολλά σημεία επιπλέουν κλαδάκια, υπολείμματα από κατεστραμμένες φωλιές, και πνιγμένοι νεοσσοί.Oι αρνητικές επιδράσεις από την αύξηση της στάθμης δεν περιορίζονται στο δάσος και τα πουλιά. Στην δυτική πλευρά της λίμνης, εκεί που καταστράφηκαν οι καλαμιώνες, το μεγαλύτερο βάθος του νερού ευνόησε αρχικά τα νούφαρα που αναπτύχθηκαν "εκρηκτικά", δημιουργώντας ένα τεράστιο τάπητα που έφτασε να καλύπτει 3.600 στρέμματα το 1990. Aπό τότε και μετά καθώς το βάθος του νερού εξακολούθησε να αυξάνεται, η μοναδική για την Eλλάδα αυτή φυτοκοινωνία άρχισε να φθίνει και να μειώνεται σε έκταση.