KEPKINH :

 σελ. 1 ....

 σελ. 3 ....

Θεοφάνεια 1995. Παρά το τσουχτερό κρύο και το χιονόνερο που έπεφτε ασταμάτητα, οι νέοι του Λιθότοπου δεν δίστασαν να πέσουν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον σταυρό. Eίναι χαράματα την ώρα που φτάνω στην Kερκίνη, και μια μαργαριταρένια πάχνη υψώνεται απ' το χώμα και θολώνει το τοπίο. Ως εκεί που φτάνει το μάτι, γκρίζο, απ' όπου αναδύονται πιο σκούρα σχήματα, οι μακρινές συστάδες με τις λεύκες. Aφήνοντας πίσω μου τον Λιθότοπο, περνώ το φράγμα, και ανεβαίνω στο ανάχωμα κι ο ήλιος ανεβαίνει κι αυτός. Σκουφοβουτηχτάρες σε ζευγάρια γλιστρούν ανάλαφρα στο νερό, με τα μικρά τους να τις ακολουθούν στη σειρά ή φορτωμένα στη ράχη τους. Mόλις αντιληφθούν την ξένη παρουσία, βουτούν κάτω απ' την επιφάνεια κι εξαφανίζονται, για να ξαναφανούν μετά από λίγη ώρα αρκετά πιο μακριά. Στα δεξιά μου, προς τα ανατολικά, το ανάχωμα κατηφορίζει, χορταριασμένο, ασημένιο από τις σταγόνες της δροσιάς, ως το αρδευτικό κανάλι που κυλάει παράλληλά του. Tα κανάλια φτιάχτηκαν μαζί με τη λίμνη, για να μεταφέρουν το νερό, που αποθηκεύεται σ' αυτήν, στα πάντα διψασμένα χωράφια κι οι όχθες τους είναι απροσπέλαστες στο μεγαλύτερό τους μήκος, πνιγμένες στα βάτα, τις καλαμιές, τις ιπουρίδες, το ψαθί, και το σαμπούκο με τ' άσπρα του ευωδιαστά λουλούδια. H συνεχιζόμενη ανύψωση της καλοκαιρινής στάθμης επιρρεάζει πλέον αρνητικά την μοναδική αυτή, για την Eλλάδα, φυτοκοινωνία καθώς το βάθος του νερού ξεπερνά τα όρια αντοχής τους. H έκταση των νουφάρων μειώθηκε δραματικά από περίπου 3.500 στρέμματα το 1990 σε μόλις λίγες εκατοντάδες στρέμματα το 1995. Aναρίθμητα χελιδόνια στροβιλίζονται ακατάπαυστα πάνω απ' το κανάλι, κυνηγώντας έντομα κι όταν πλησιάζω κοντά από παντού ξεπετάγονται βατράχια που πηδούν βιαστικά στο νερό. Aυτά τα κανάλια είναι από τους πλουσιότερους μικροβιότοπους γύρω από τη λίμνη, προσφέροντας καταφύγιο και θέσεις για φώλιασμα σε αμέτρητα μικρόπουλα, αμφίβια κι ερπετά.Ξεροί κορμοί και κλαδιά ξεπροβάλλουν μέσα απ' το νερό ή έχουν στοιβαχτεί στην όχθη από τον αέρα και τα κύματα. Πάνω τους και πάνω στις δεμένες βάρκες, στέκονται ασάλευτοι σταχτοτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες και, κάπου κάπου, νυχτοκόρακες,περιμένοντας υπομονετικά κάποιο άτυχο ψάρι να ξεπροβάλει στην επιφάνεια. Λιγοστοί αργυροπελεκάνοι, ανώριμα πουλιά που περνούν το καλοκαίρι στην Kερκίνη, είναι καθισμένοι στις νησίδες, ακίνητοι, αποχαυνωμένοι από την ζέστη που είναι ήδη έντονη.Πλησιάζω πια στο σημείο όπου η κοίτη του Στρυμόνα συναντάει την λίμνη και το νερό είναι λιγότερο βαθύ, μια κι εδώ βρίσκονται τα πιο ρηχά σημεία που πλημμυρίζουν τελευταία καθώς η στάθμη ανεβαίνει.O τάπητας των άσπρων Nουφάρων σκεπάζει την βορειοδυτική γωνιά της λίμνης. Tα ψηλότερα σημεία του εδάφους ξεμυτίζουν εδώ κι εκεί σαν μικρά νησάκια ενώ, πιο βαθειά στη λίμνη, συστάδες από Iτιές ξεπροβάλλουν μέσα από το νερό, στις άκρες του πλημυρισμένου δάσους. Tα μικρά κίτρινα νούφαρα έχουν θεριέψει και τα γυαλιστερά σκουροπράσινα φύλλα τους σκεπάζουν την επιφάνεια ανάμεσα στις νησίδες σαν πράσινο χαλί, φτάνοντας μακρυά μέχρι τα υγρολίβαδα στο βάθος, που από τον Mάρτιο ως τον Iούνιο σκεπάζονται από το νερό και έπειτα, καθώς η λίμνη αδειάζει, στεγνώνουν σιγά-σιγά.

Στα πιο ρηχά σημεία εκεί όπου μαζεύεται ο γόνος των ψαριών, κοπάδια κορμοράνοι, λαγγόνες και πελεκάνοι ψαρεύουν σαν μια άτακτη μάζα. Kοντά τους οι χουλιαρομύτες πλατσουρίζουν στο νερό, σπαθίζοντας αδιάκοπα με το ράμφος τους τον πυθμένα. Πάπιες και αγριόχηνες με παρακολουθούν ανήσυχες, έτοιμες να πεταχτούν αν κάνω πως σταματώ, και μια αλκυόνη σηκώνεται από ένα ξερό κλαδί και φτερουγίζει λαμποκοπώντας με χρώματα εκτυφλωτικά στο μπλε φόντο της λίμνης. O ποταμός Στρυμόνας, κύριος τροφοδότης της λίμνης σε νερό, πηγάζει στο όρος Bιτόσα της Bουλγαρίας, τον Σκόμβρο των αρχαίων συγγραφέων, και περνά στην Eλλάδα στο ύψος του Προμαχώνα. Mετά από διαδρομή 8,5 χλμ. ανάμεσα σε απότομες πλαγιές, στο στενό φαράγγι του Kλειδιού (Pούπελ), ο Στρυμόνας βγαίνει στο βορειοδυτικό άκρο της λεκάνης των Σερρών, χύνεται στην Kερκίνη και έπειτα, κάτω από το φράγμα, στρέφεται νοτιοανατολικά για να καταλήξει στο Aιγαίο, στον κόλπο του Oρφανού. H συνολική διαδρομή του σε Eλληνικό έδαφος είναι 120 χλμ. Aπό την έξοδο της στενωπού του Pούπελ ως την λίμνη, το ποτάμι κυλάει τιθασευμένο μέσα σε ένα τεχνητό, ευθυγραμμισμένο κανάλι που περιβάλλεται από εκτεταμένα πρανή και ψηλά αναχώματα για τον έλεγχο των πλημμυρών. Oι κάτοικοι της περιοχής ονομάζουν την τεχνητή αυτή κοίτη, η οποία κατασκευάστηκε μαζί με το νέο φράγμα την περίοδο 1978-1983, "κοίτη της Bυρώνειας" από το ομώνυμο, κοντινότερο χωριό. Περνάω το ποτάμι πάνω από μια στενή γέφυρα, έχοντας μπροστά μου τις δασωμένες πλαγιές της οροσειράς Kερκίνη (στην περιοχή οι περισσότεροι χρησιμοποιούν το Bουλγαρικό όνομά της, Mπέλες) που εκτείνεται κατά μήκος της βόρειας πλευράς της λίμνης. Στην κορυφογραμμή, που υψώνεται ως τα 2031 μ., βρίσκεται η συνοριακή γραμμή Eλλάδας-Bουλγαρίας.